2025 yılı itibarıyla Türkiye’de akaryakıt tüketimiyle ilgili vergi uygulamalarında önemli bir dönemece girildi. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından hayata geçirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), şirket araçlarının akaryakıt harcamalarının dijital olarak izlenmesini sağlayacak ve bu sayede vergi kaçakçılığının önüne geçilmesi hedeflenecek.
Ancak yeni düzenlemeyle birlikte, UTTS’ye kayıt olmayan şirketler için önemli bir yaptırım devreye giriyor: Akaryakıt giderleri artık vergi matrahından düşülemeyecek! Bu durum, birçok işletme için hem maliyetleri artırabilecek hem de belge düzeninde sıkı bir denetim gerektirecek.
Bu yazıda UTTS nedir, kimleri kapsar, kayıt süreci nasıldır ve neden bu sistem işletmeler için kritik öneme sahiptir gibi soruların cevaplarını detaylıca ele alacağız.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), Türkiye genelinde tescilli taşıtların akaryakıt ikmal işlemlerinin plaka bazlı olarak dijital sistemlerle takip edilmesini amaçlayan, merkezi ve zorunlu bir sistemdir. GİB ile birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından geliştirilen bu sistem, 2025 yılı itibarıyla tüm ticari araçlar için zorunlu hale geliyor.
UTTS’nin temel amacı:
Akaryakıt tüketimini belgelemek,
Haksız KDV iadesini önlemek,
Kayıt dışı ekonomiyle mücadele etmek,
Şirket araçlarının akaryakıt giderlerinin doğru şekilde muhasebeleştirilmesini sağlamaktır.
Türkiye'de yıllardır süregelen sahte akaryakıt faturası, usulsüz KDV iadesi ve kayıt dışı gider gösterimi gibi problemler nedeniyle devlet her yıl milyarlarca lira vergi kaybı yaşamaktadır. Özellikle çok sayıda araca sahip şirketler, akaryakıt alımlarını fiş veya fatura yoluyla beyan etseler de bu giderlerin gerçekten ilgili araca ait olup olmadığının tespiti mümkün olmuyordu.
Bu boşluğun kapatılması amacıyla UTTS, doğrudan taşıta entegre edilen cihazlarla aracın hangi istasyonda, ne zaman, ne kadar yakıt aldığını kaydeden dijital bir izleme sistemi olarak geliştirildi.
2025 yılı itibarıyla UTTS’ye kayıt yaptırmak zorunda olanlar:
Ticari amaçla kullanılan tüm şirket araçları
Kamuya ait taşıtlar
Serbest meslek sahiplerinin şirket üzerine kayıtlı araçları
Tüzel kişiliklere ait taşıtlar
Binek otomobiller veya şahsi taşıtlar bu kapsama doğrudan dahil değildir. Ancak bir şirketin adına kayıtlı araç, iş amaçlı kullanılıyorsa UTTS’ye kaydedilmelidir.
En kritik uyarı burada: UTTS sistemine kayıt yaptırmayan şirket araçları için yapılan akaryakıt harcamaları, gider olarak gösterilemeyecek!
Yani UTTS’ye kayıtlı olmayan bir taşıtın:
Akaryakıt fişi veya faturası,
Muhasebe kaydında gider olarak yazılamayacak,
KDV indirimi yapılamayacak,
Vergi matrahından düşülemeyecek.
Bu da şirketlerin daha fazla vergi ödemesine yol açacak ve ciddi mali kayıplara neden olabilecek.
UTTS’ye kayıt işlemleri, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Dijital Vergi Dairesi sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. Kayıt işlemi şu şekilde yapılır:
Gelir İdaresi Başkanlığı web sitesine giriş yapılır.
Dijital Vergi Dairesi’ne giriş yapılır.
Araç listesi oluşturulur.
Her araç için "Taşıt Tanıma Ünitesi (TTÜ)" talebi yapılır.
Yetkili akaryakıt bayilerinden TTÜ montajı yapılır.
TTÜ, GİB sistemine otomatik olarak entegre edilir.
TTÜ bir kez takıldığında, araç akaryakıt istasyonuna gittiğinde sistem otomatik olarak plakayı tanır ve ilgili bilgileri GİB sistemine gönderir.
TTÜ, aracın yakıt alımında otomatik tanımlanmasını sağlayan elektronik bir cihazdır. Genellikle yakıt depo girişine veya cam kenarına monte edilir.
TTÜ sayesinde:
Araç plaka bilgisi otomatik okunur.
Akaryakıt miktarı ve tutarı doğrudan GİB’e iletilir.
İşlemler fatura kesilmeden dijital olarak gerçekleşir.
TTÜ’nün yetkili istasyonlar dışında başka bir yerden temin edilmesi veya çıkarılması yasaktır.
Yeni sistem, e-Fatura ve e-Arşiv Fatura süreçleriyle de entegre çalışmaktadır. UTTS kapsamında yapılan akaryakıt alımlarında;
Faturalar doğrudan taşıt bazlı olarak e-fatura sistemine düşer.
Muhasebe kayıtlarına otomatik işlenebilir.
Kağıt fatura ihtiyacı tamamen ortadan kalkar.
Bu durum, dijital muhasebe sistemleri kullanan firmalar için büyük kolaylık sağlayacaktır.
Bu yeni döneme hazırlıklı olmak için şirketlerin 2025 yılı başlamadan önce aşağıdaki adımları atması gerekiyor:
✅ Araç envanterinizi çıkarın
✅ UTTS kayıtlarını başlatın
✅ TTÜ montajı için akaryakıt istasyonlarıyla iletişime geçin
✅ Muhasebe yazılımınızı UTTS ve e-fatura sistemine entegre edin
✅ Personelinizi yeni sistem hakkında bilgilendirin
Aksi halde, gider yazılamayan akaryakıt harcamaları ciddi bir vergi yüküne dönüşebilir.
Soru: UTTS'ye kayıt yaptırmazsam ne olur?
Cevap: Araç için yapılan akaryakıt harcaması, vergi matrahından düşülemez; bu da daha fazla vergi ödemenize neden olur.
Soru: Bireysel araçlar için UTTS zorunlu mu?
Cevap: Şahsi binek araçlar için zorunlu değildir. Ancak şirket adına kayıtlı araçlar için zorunludur.
Soru: TTÜ montajı nerede yapılır?
Cevap: Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yetkilendirilmiş akaryakıt istasyonlarında yapılır.
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), Türkiye’de dijitalleşen vergi sistemi içerisinde önemli bir adımı temsil ediyor. Şirketlerin bu sisteme zamanında entegre olmaması, hem gider yazamama sorununa hem de cezai yaptırımlara neden olabilir.
Bu nedenle UTTS kayıt işlemlerinizi geciktirmeden başlatın ve şirket araçlarınızı dijital sistemlere entegre ederek hem vergi avantajlarından faydalanın hem de gelecekteki denetim risklerinden korunmuş olun.
